بازسازی معنایی فرهنگ فقر زنان سرپرست خانواده

نویسندگان

1 دانشجو دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

2 Un14 fl1 n 49 pasargad town Paknejad st. Saadat Abad st.

3 استاد گروه روانشناسی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

10.22034/rcc.2022.563633.1036

چکیده

خانواده در تعامل دو سویه با اعضای خود و اجتماع، باز‌آفرینی می‌شود.تحولات زیستی و اجتماعی منجر به پیدایش زنان سرپرست خانواده گردیده است. این گروه به‌دلیل ضعف و یا عدم سرپرستی مرد با چالش‏هایی روبه‌رو هستند. افزایش تعداد این خانواده‌ها در مقام مقایسه با سال‌های پیشین مطالعه این موضوع را حیاتی می‌نماید.هدف این پژوهش بازسازی معنایی از مفهوم فرهنگ فقر و شناسایی ماهیت و ابعاد آن در بین زنان سرپرست خانواده در منطقه 19 تهران در سال 1400 است و نیز دستیابی به شناختی عمیق و بر پایه‌ی روش امیک به معنای شناخت از درون و آگاهی از تجربه زیست این گروه‌های اجتماعی می‌باشد.
روش این پژوهش کیفی است. با 23 نفر از زنان سرپرست خانواده در این منطقه مصاحبۀ عمیق انجام شد. حجم نمونه‏ براساس معیار اشباع نظری 20 تعیین شد. به جهت تنظیم کد‌های استخراجی از شیوه‌ی تحلیل‌ مضمونی روایت بر مبنای روش براون و کلارک در نرم‌افزار Nvivo بهره جسته‌ایم. تحلیل‏ها درنهایت‌ سبب ظهور سه مقولۀ اصلی‌شد: زیست‌حداقلی‌، ساخت‌اجتماعی مادرانگی و درماندگی‌پذیرفته‌شده. مدل مفهومی فرهنگ‌فقرِ مضامین استخراجی نیز ترسیم گردید.این یافته‏ها نشان می‌دهند فرهنگ‌فقر با مولفه‌های اکتشاف شده در خانواده‌هایی با سرپرستی زنان در حال بازتولید است. وجود وضعیت دشوار و شرایط نامطلوب زندگی این دسته از زنان، فقرفزاینده‌ای را برایشان به ارمغان می‌آورد که هر روز خروج از آن بیشتر برایشان نا‌ممکن می‌گردد.

کلیدواژه‌ها