بررسی کنش‌های گفتاری توئیت‌های حاوی ایموجی براساس نظریۀ سرل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

2 دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه، واحد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

رسانه‌های نوین ارتباطی در چند سال اخیر به یکی از ارکان جدایی‌ناپذیر زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند. شبکه‌های اجتماعی نیز نسل جدیدی از فضای روابط اجتماعی را به‌وجود آورده‌اند که به‌رغم عمر کوتاه‌، اما به‌دلیل ویژگی‌های تعاملی و فراهم‌کردن زمینه برای ایجاد روابط اجتماعی گسترده، در صدر اولویت-های کاربران اینترنت قرار گرفته‌اند. توسعۀ روزافزون اینترنت و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، باعث بروز و ظهور سبک نوینی از ارتباط در قالب «ایموجی» شده که با رویکردی زبان‌شناسانه، می‌توان آنها را نمادی از ارتباط غیرکلامی و نمود برقراری سهل و آسان ارتباطات در فضای مجازی قلمداد کرد. کارکرد ایموجی‌ها در ارتباطات دیجیتال مشابه نقش ژست، زبان بدن و آهنگ کلام در تعامل گفتاری است. باتوجه به تاثیرگذاری چشمگیر ایموجی‌ها در برقراری ارتباطات غیرکلامی از یک‌سو و توسعه روزافزون شبکه اجتماعی توئیتر به‌عنوان یک منبع اطلاعاتی و ارتباطی ایده‌آل ازسوی دیگر، این پژوهش نظری با روش مطالعه اسنادی به بررسی انواع کنش‌های گفتاری براساس نظریۀ سرل در توئیت‌های حاوی ایموجی و کارکردهای زبانی آنها در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سلامت پرداخت. با استفاده از نرم‌افزار Maxqda از میان 5000 توئیت جمع‌آوری شده، 1200 توئیت به‌صورت تصادفی از میان کاربران زن و مرد و در بازۀ زمانی شش‌ماهه از اسفند 1398 تا شهریور 1399 انتخاب و کدگزاری شدند که سهم هر یک از حوزه‌ها 300 توئیت بود. براساس نتایج حاصل، کنش گفتاری اظهاری و کنش گفتاری اعلامی، به‌ترتیب بیشترین و کمترین بسامد تکرار را داشتند. همچنین کارکرد احساسی ایموجی، بیشترین و کارکرد ارجاعی ایموجی نیز کمترین بسامد تکرار را به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه‌ها