تحلیل جامعه شناختی افول ارتباطات درون خانوادگی و بازگشت به اعتیاد( شهر گرگان سال1401-1400 )

یزدانی, حمید رضا; ساروخانی, باقر; وثوقی, منصور

doi:10.22034/rcc.2023.1996351.1062

تحلیل جامعه شناختی افول ارتباطات درون خانوادگی و بازگشت به اعتیاد( شهر گرگان سال1401-1400 )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² استاد جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران( نویسنده مسئول)

³ استاد جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.22034/rcc.2023.1996351.1062

چکیده

عود اعتیاد از ابعاد متعددی قابل مطالعه است که هر یک در جای خود می‌تواند مهم باشد،یکی از این ابعاد،عوامل اجتماعی است که خود طیف گسترده‎ای را شامل می‌گردد.این مقاله بخشی از یک مطالعه گرندد تئوری است که به بررسی نقش افول ارتباطات درون‌خانوادگی در عود پرداخته،‌.جامعه مشارکت‌کننده این پژوهش از میان افرادی که سه ماه و بیشتر از ترک‌شان گذشته، دارای سابقه عود سه‌بار و بیشتر بوده و از مراکز ترک اعتیاد شهر گرگان ترخیص شده، یا در حال ترخیص بودند،بصورت نمونه‌گیری هدفمند و نظری انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق نیمه‌ساختار‌یافته، گردآوری داده‌ها تا مرحله اشباع نظری ادامه پیدا کرد،‌ برای این هدف تا 21 نفر مصاحبه‌ها ادامه یافت. تجزیه و تحلیل و کدگذاری، همزمان با گردآوری داده‌ها شروع و ادامه پیدا کرد.طبق یافته‌های تحقیق، افول ارتباطات درون‌خانوادگی به عنوان پدیده نهایی انتخاب شد، همچنین چهار مؤلفه‌: افول و سقوط سرمایه اجتماعی درون شبکه ای، هراس مستمر از سرزنش،‌ برزخ اجتماعی و خانوادگی‌،‌ ‌فقدان شبکه ارتباطی به عنوان شرایط زمینه‌ای،سه مؤلفه‌ سایه سنگین گذشته،‌ابهام و نا‌امیدی خانواده و داغ اعتیاد جزء شرایط علی و چهار مؤلفه‌ متهم پنداری درون شبکه‌ای،‌سابقه عود، سقوط اعتماد اجتماعی و مجرم پنداری اجتماعی به عنوان عوامل مداخله‌گر بدست آمد، در ادامه مصرف تسکینی،‌‌چسبندگی شبکه، اجتناب از روابط اجتماعی مصرف خلاصی‌،‌هجرت اجباری از خانواده و جامعه،‌ تصمیم به خودکشی و اقدام به خودکشی جزء راهبردهای ناشی از عمل و تعامل استخراج شد،‌در نهایت سقوط منزلت خانوادگی،‌‌بی‌خانمانی و رهاشدگی،‌‌فروپاشی خانواده،‌طلاق و جدایی،‌کارتن‌خوابی،‌‌شرم اجتماعی،‌‌‌مرگ ناشی از خودکشی و مرگ ناشی از مصرف بیش‌ازحد به عنوان پیامد‌ها کشف و نام‌گذاری شد.نتیجه این‌که برای شناخت و تبیین مساله،‌‌همچنین مداخله در جهت کاهش میزان عود توجه به پدیده‌ی افول ارتباطات درون‌خانوادگی در بستر و شرایط مطرح شده ضروری است و غفلت از این مهم،‌بر چالش‌ها و مشکلات عود و پیامدهای ناشی از آن خواهد افزود

کلیدواژه‌ها

موضوعات